Nasz Patron

Stanisław Wawrzyniec Staszic (1755-1826)
Stanisław Wawrzyniec Staszic urodził się 6 listopada 1755 roku w Pile jako syn Wawrzyńca i Katarzyny Stasziców. Jego ojciec był burmistrzem Piły. Miał dwóch braci: Andrzeja i Antoniego oraz siostrę Annę. Początkowo uczył się w szkole parafialnej w swoim rodzinnym mieście, potem w poznańskiej szkole średniej, następnie w seminarium duchownym, które ukończył na przełomie lat 1778-1779. W 1779 roku wyjechał na studia zagraniczne do College Royal w Paryżu, Lipsku i Getyndze. Po powrocie do kraju został wychowawcą synów kanclerza Andrzeja Zamoyskiego. Wpłynęło to na jego poglądy na świat, gdyż wtedy zainteresowała się polityką (Zamoyski była żarliwym patriotą). W domu Zamoyskiego napisał dwie znakomite książki: Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego i Przestrogi dla Polski. Wraz z rodziną kanclerza udał się w podróż do Austrii i Włoch, skąd przywiózł Dziennik podróży. W 1797 roku powrócił do kraju rozpoczynając kilkuletni okres wędrówek badawczych po ziemiach polskich i krajach ościennych. Na przełomie 1804 i 1805 roku po raz drugi był w Paryżu, gdzie zapoznał się z najnowszą literaturą z zakresu nauk o ziemi. Po kilkutygodniowej wędrówce po Tatrach, która była pierwszą próbą naukowego poznania tych gór powstało dzieło O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski. Gdy Polska została wymazana z mapy Europy zajął się działalnością na rzecz rozwoju gospodarczego kraju oraz pracą naukową. Od 16 października 1808r. aż do śmierci był prezesem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie. Piastował również inne ważne stanowiska: w latach 1807-1815 był członkiem Izby Edukacyjnej i Dyrekcji Edukacji Narodowej Księstwa Warszawskiego, w 1808r. piastował urząd referendarza, w 1810r. radcy w Radzie Stanu. W 1816r. był dyrektorem Wydziału (później dyrekcji) Przemysłu i Kunsztów w Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, w 1824r. ministrem Stanu Królestwa Polskiego. Stanisław Staszic wniósł wielki wkład w rozwój szkolnictwa i przemysłu. Od 1808 r. dzięki urzędom, jakie piastował inicjował szereg badań naukowych w interesie gospodarki kraju. Podjął prace geologiczne w celu zbadania zasobów kopalnianych następnie budowy kopalń w Dąbrowie. Był bystrym obserwatorem i dostrzegał brak własnych kadr wykwalifikowanych specjalistów w dziedzinie techniki. Dzięki niemu powstała Szkoła Akademiczno-Górnicza w Kielcach, Instytut Agronomiczny w Marymoncie, Królewski Uniwersytet w Warszawie, Szkoła Przygotowawcza do Instytutu Politechnicznego. Głosił, że uczenie się i oświecanie się narodu nigdy zawczesne być nie może. Był pionierem uprzemysłowienia Polski. Owocem wieloletnich, szczegółowych badań nad budową geologiczną była pierwsza w dziejach mapa geologiczna Polski. Dzięki jego pracom rozwinął się przemysł górniczy i hutniczy na terenie naszego miasta. Stopniowo Dąbrowa przekształciła się ze wsi pańszczyźnianej w jedno z najbardziej uprzemysłowionych miast Zagłębia Dąbrowskiego.
Do jednych z największych osiągnięć Staszica należy utworzone w 1816 roku Hrubieszowskie Towarzystwo Rolnicze. Po nabyciu dóbr Hrubieszowskich zniósł pańszczyznę, nadał chłopom ziemię, reszta podlegała Towarzystwu, które organizowało kasę pożyczkową, szpital, szkołę, udzielało stypendiów.
Do najwybitniejszych dzieł Stanisława Staszica należą:
Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego, Przestrogi dla Polski, Ród ludzki, O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski.
Dzięki jego hojności wzniesiono: Pałac Staszica oraz pomniki: Mikołaja Kopernika i księcia Józefa Poniatowskiego.
Stanisław Staszic za swoje dokonania otrzymał order Św. Stanisława I klasy w 1815 roku i order Orła Białego w 1824 roku.
Stanisław Staszic zmarł 20 stycznia 1826 roku w Warszawie. Działalność Stanisława Staszica i jego wkład w rozwój miasta i regionu spowodował, że została wybrany patronem naszej szkoły. Postać naszego patrona jest godna naśladowania, gdyż był wykształconym człowiekiem, niestrudzonym społecznikiem i wielkim patriotą. Uczciwym, sprawiedliwym obywatelem łączącym pasję poznawania świata z obywatelskim obowiązkiem.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *